Antoni Tomasz Jurasz to wybitny lekarz i bardzo ważna postać w historii polskiej medycyny. Był też tym lekarzem, który jak pisze Profesor Stanisław Kasznica, przez dziewięć miesięcy zaciekle walczył o życie pierwszej żony Kasznicy, Amelii. Żony Kasznicy nie udało się uratować, ale profesor z wdzięcznością wspomina w swej autobiografii walkę o jej życie. Antoni Tomasz był synem Antoniego Stanisława Jurasza, wybitnego lekarza, współtwórcy laryngologii światowej, rektora Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowe. Jego biogram, napisany przez jego prawnuczkę Marię Prądzyńską jest zamieszczony na naszej stronie, wśród innych ważnych postaci.

Prof. Antoni Tomasz Jurasz urodził się 11.02.1882 roku w Heidelbergu. Jego ojciec Antoni Stanisław, prof. laryngologii pochodził z Wielkopolski, matka z domu Gaspey była Angielką. Antoni Tomasz posiadał siedmioro rodzeństwa a najstarsza z tego grona Jadwiga, była moją babcią.

Antoni Tomasz gimnazjum i studia medyczne ukończył w Heidelbergu, uzyskując w 1907 roku doktorat. Jego praktyka lekarska była bardzo różnorodna i urozmaicona. Po studiach pracę podjął w klinice chorób wewnętrznych tamtejszego uniwersytetu. W latach 1908-1910 był asystentem w klinice chirurgicznej w Londynie, następnie lekarzem okrętowym na liniach do Ameryki Pn., Afryki i Indii. Następne jego prace to Królewiec i Lipsk. W latach 1912-1913 brał udział w ekspedycji niemieckiego Czerwonego Krzyża do Turcji. Podczas I wojny światowej kierował szpitalem we Frankfurcie n/Menem oraz pełnił obowiązki naczelnego chirurga V korpusu armii niemieckiej. W 1919 roku został prof. tytularnym uniwersytetu frankfurckiego.

W latach 1920 – 1939 kierował Katedrą i Kliniką Chirurgiczną Uniwersytetu Poznańskiego jako prof. zwyczajny; w okresie tym dwukrotnie był dziekanem Wydziału Lekarskiego (1925/26 i 1926/27) oraz w 1930/31 prorektorem tego Uniwersytetu. W 1939 mianowany został komendantem wojskowego szpitala i naczelnym chirurgiem Wojska Polskiego. Brał też udział w obronie Modlina. Następnie przez Kraków przedostał się do Francji a stamtąd do Wielkiej Brytanii.

Jako pełnomocnik rządu polskiego, prowadził pertraktacje w sprawie utworzenia Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie w Edynburgu, w latach 1941-1945 był jego dziekanem z prawami rektora. Równocześnie do 1947 wykładał chirurgię oraz był dyrektorem i ordynatorem w zorganizowanym przez siebie Polskim Szpitalu im. I. Paderewskiego w Edynburgu. W 1946 przywiózł do Polski część ruchomą tego szpitala i z ramienia Fundacji Paderewskiego prowadził rozmowy na temat przekazania jego części stałej. W 1947 roku wrócił do Poznania i objął Katedrę Chirurgii na tutejszym Uniwersytecie. W czasie kilkumiesięcznego urlopu pojechał do Edynburga, aby ukończyć swoje prace na Polskim Wydziale Lekarskim. Na wezwanie Fundacji Paderewskiego wyjechał do Stanów Zjednoczonych; w tym czasie utracił Katedrę w Poznaniu. Od 1949 w Nowym Jorku prowadził praktykę lekarską, będąc od 1950 roku konsultantem chirurgicznym w szpitalu.

Zmarł 20.09.1961 roku w Nowym Jorku. W roku 1977 prochy Jego zostały sprowadzone do Polski i złożone w grobowcu Juraszów na Cytadeli w Poznaniu. W testamencie całe swoje instrumentarium i bibliotekę przekazał II Klinice Chirurgii Akademii Medycznej w Poznaniu.
Od 1919 roku żonaty z Aleksandrą Augustynowicz, bezdzietny.

Był uczonym o światowej sławie, należał do najwybitniejszych chirurgów okresu międzywojennego, opublikował około 60 rozpraw naukowych, był członkiem rzeczywistym i honorowych 16 towarzystw naukowych europejskich i amerykańskich, wyszkolił wielu wybitnych chirurgów.

Autorka: Maria Prądzyńska- Maślaczyńska
(W opracowaniu skorzystano z informacji rodzinnych i opracowania w Wielkopolskim Słowniku Biograficznym.)

Data pisma: w końcu Października 1922.